Februaritopper voor binnen en buiten: primula
Primula’s of sleutelbloemen zijn vrolijke, vroege voorjaarsbloeiers voor binnen en buiten. De naam zegt het al: primula is afgeleid van het Latijnse woord ‘primus’, dat ‘eerste’ betekent. Ze zijn geliefd om hun lange en kleurrijke bloei. De kleur varieert van paars, rood en blauw tot roze, geel en wit. Met de bloeiende primula’s die nu bij ons verkrijgbaar zijn fleur je eerst de huiskamer op. Als ze uitgebloeid zijn, kunnen ze de tuin in en heb je er nog jaren plezier van, want primula’s zijn goed winterhard.
Primula-parade
Er zijn veel verschillende primula’s, wel 350 soorten. Wat ze allemaal gemeen hebben is dat hun bloemen altijd vijf kroonblaadjes hebben. Hoewel de meeste in het voorjaar bloeien zijn er ook die veel later in het jaar hun bloemen ontvouwen, zoals de Primula florindae. De vele vroegbloeiers die nu verkrijgbaar zijn en die je eerst binnen kunt zetten behoren tot de zogeheten 'stengelloze' sleutelbloemen; de Primula obconica heeft heel korte bloemsteeltjes en bloemen met een stervormig, warmgeel hartje. Je kunt deze sleutelbloem in het voorjaar in de tuin of in een pot op het balkon of terras planten.
Prima verzorging voor de primula
Laat de grond niet uitdrogen, maar let ook op dat hun wortels niet in het water blijven staan, want dan krijg je wortelrot. Zet de Primula obconica binnen in een pot met gaten in de bodem en doe onderin een paar terracotta scherven en/of een laagje hydrokorrels. Zet er een schotel of waterschaal onder, zodat je tafel of vensterbank niet nat wordt bij het water geven. Geef ze het liefst regenwater op kamertemperatuur of afgekoeld water dat je even hebt gekookt, want primula's houden niet van kalkhoudend kraanwater. Giet het water niet op de plant, maar voorzichtig op de grond onder de bladeren. Zet de primula's niet te warm, dus niet op of vlakbij de verwarming. Verwijder telkens de uitgebloeide bloemen. Dan bloeit de primula nog langer door.
Sleutelbloemen in de tuin
Het aanbod echte tuinplanten onder de primula's is heel divers. Van lage pot-aurikels (Primula auricula), die tweekleurig bloeien en waar liefhebbers hele collecties van aanleggen, tot hoge, veelkleurige etage-sleutelbloemen (Primula candelabra of bulleyana). De meest bekende is de Primula vulgaris, een stengelloze sleutelbloem die van maart tot mei lichtgeel bloeit op zijn lage stengeltjes en die dan graag bezocht wordt door hommels en bijen. Plant primula's op een vochtige plek, die in de winter echter niet té nat is, en in de (half)schaduw, bijvoorbeeld onder bladverliezende struiken. Plant ze niet te diep en combineer ze met bosanemonen, longkruid (Pulmonaria), holwortel (Corydalis) en Kaukasische vergeet-me-niet (Brunnera). De gulden sleutelbloem (Primula veris) en de slanke sleutelbloem (Primula elatior) bloeien van april tot juni met gele bloemen en worden zo'n 20 centimeter hoog. De gulden sleutelbloem houdt bij wijze van uitzondering wel van zon in plaats van (half)schaduw. En dan heb je nog de orchideeprimula (Primula vialii), een echte 'show stopper', die met rood-lila pijlvormige bloemaren van mei tot en met juni de show steelt.
Mooi op je bord
Sleutelbloemen zijn niet alleen een lust voor het oog. De bloemen van onbespoten exemplaren van de Primula vulgaris en Primula veris smaken een beetje anijsachtig en zijn lekker en mooi als garnering van een salade of dessert. Je kunt ze ook door het pannenkoekenbeslag doen en al dan niet gesuikerd op een cake of taart gebruiken.
